Cilt: 06 Sayı: 01 (2023)

Permanent URI for this collection

https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/90821

Browse

Browsing Cilt: 06 Sayı: 01 (2023) by Subject "Afet"

Now showing 1 - 5 of 5
  • No Thumbnail Available
    Item
    Deprem sonrası ilk durak: istanbul’da toplanma alanlarına dair bir inceleme
    (Ankara Üniversitesi, 2023) Uyar, Hazal Ekin; Töre, Evrim
    Dünya üzerinde birçok yerde afetler meydana gelmekte, tüm bu afetler içerisinde deprem, yıkıcılığı ve olumsuz etkileriyle ön plana çıkmaktadır. Alp-Himalaya deprem kuşağı üzerinde yer alan Türkiye deprem riski altındaki ülkeler arasında. Türkiye’de geçmişte yaşanan büyük depremlerin neden olduğu kayıplar ülkedeki deprem tehlikesini göz önüne sermekte ve önlem almayı zorunlu kılmaktadır. İstanbul, üzerinde barındırdığı kalabalık nüfus ve yoğun yapı stoğu, yakın zamanda şiddetli bir depremin deneyimlenmiş olması, taşıdığı deprem riski gibi nedenlerle önemli bir laboratuvardır ve bu nedenle çalışma alanı olarak seçilmiştir. İstanbul’un mevcut koşulları, kentsel açık yeşil alanlarının giderek azalması ve yapılaşması, olası bir depremde kentlinin nerede toplanacağı gibi konular, kentteki toplanma alanlarını net bir şekilde ortaya koymanın gerekliliğini vurgulamaktadır. Vatandaşların deprem sonrasında ilk kaçış noktası olan toplanma alanları ile ilgili güncel ve doğru bilgiye sahip olabilmeleri hayati önem taşımaktadır. Bununla birlikte, kentsel açık yeşil alanları giderek azalan İstanbul’da toplanma alanlarının yeterliliğinin yanı sıra, kurumlar tarafından ilan edilen bilgilerin tutarlılığı da konuyla ilgili tartışmalar arasındadır. Çalışma tartışmaların odağında yer alan toplanma alanlarını 2020 yılı ve sonrası için il ve ilçe ölçeğinde sayısal ve alansal olarak tespit etmeyi ve kurumlar arasındaki veri tutarsızlıklarına dikkat çekmeyi amaçlamıştır. Bu bağlamda çalışma kapsamında İstanbul’daki toplanma alanlarıyla ilgili bilgilere ulaşmak amacıyla AFAD, İBB ve ilçe belediyeleri verileri ile interaktif haritalar üzerinden alansal hesaplama yapılarak elde edilen sayısal veriler çakıştırılmıştır. Çalışma AFAD ve İBB verileri arasındaki tutarsızlıklara işaret ederken nüfuslarına oranla toplanma alanları yetersiz ilçeler ile, yüksek hasar beklenmesine rağmen yeterli toplanma alanı bulunmayan ilçelere dikkat çekmektedir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Donanma unsurlarının afetlere müdahalede kullanımı
    (Ankara Üniversitesi, 2023) Düdükcü, Yalçın; Utkucu, Murat
    Donanmalar tarihi misyonları gereği bir ülkenin güvenliğini sağlamak, çıkarlarını korumak ve oluşturdukları politikalarının uygulanmasına yardımcı olmak için hazır tutulan birliklerdir. Ülkeler milyonlarca dolar harcayarak, çeşitli özellikte ve büyüklükteki gemiler yapmış, yaptığı bu gemileri yüzdürmek ve gerekirse savaşmak için bulundurmak zorunda olduğu personel ile oluşturdukları bu güç unsurunu stratejik bir şekilde ve insancıl bir çerçevede kullanmaya başlamıştır. Savunma misyonuna ek olarak, donanmalar son 50 yıldır kritik afet dönemlerinde artan sayıda insani yardım misyonu üstlenmişlerdir. Bu çalışmanın amacı, herhangi bir felaket durumunda müdahalede bulunabilecek donanmaların rolünü değerlendirmektir. Bu bağlamda, seçilmiş ülkelerin donanmaları ve özellikle Türk Donanması irdelenmiştir. Daha sonra, afet dönemlerinde donanmaların kullanımına ilişkin örnekler, savaş gemilerinin genel özellikleri ve afete müdahale ve insani yardım operasyonlarında tercih edilen donanma gemileri incelenmiştir. İnsani yardımda uçan unsurların donanmaya yaptığı katkılar da incelenmiştir. Donanmaların afetler sonrası faaliyetlerinin özellikle müdahale/arama-kurtarma dönemi ile ilişkili olduğu görülmüştür. Son olarak, Türk Deniz Kuvvetleri'nin dünyadaki bu misyon değişikliğine hangi düzeyde adapte olduğu sorgulanmıştır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Kırılgan gruplar özelinde afetlerde psikososyal hizmetler
    (Ankara Üniversitesi, 2023) Arıca, Fatih; Çakır, Cevahir; Kağnıcı, Dilek
    Afetler yaşamın doğal bir parçasıdır ve çoğunlukla da kaçınılmazdır. Bununla birlikte etkin afet yönetimi ile kaçınılmaz olan bu doğal yaşantıların olası olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi mümkündür. Afet yönetimi tüm dünyada önemle üzerinde durulan bir konu olmakla birlikte özellikle kırılgan gruplar üzerinde nispeten daha yeni ele alınan bir yaklaşımdır. Literatürde kadınlar, yaşlılar, yoksullar, engelliler, göçmen ve mülteciler, LGBTİ+lar ve farklı etnik kökene mensup bireyler kırılgan gruplar olarak tanımlanmaktadır. Hâlihazırda birçok zorlukla yaşamlarını idame ettirmeye çalışan kırılgan gruplar, afetlerden de oldukça olumsuz şekilde etkilenmektedir. Afet yönetimi afetlerin tüm olumsuz sonuçlarını ekonomik, sosyal, kültürel, psikolojik olmak üzere çok boyutlu bir yapıda ele alan bir hizmettir. Bu çalışmada odak, afetlerin psikolojik etkilerine yönelik yürütülen psikososyal hizmetlerdir. Psikososyal hizmetler afet sonrasında ortaya çıkabilecek psikolojik problemlerin önlenmesine yönelik sürdürülen tüm çalışmaları kapsamaktadır. Bu bağlamda makalenin temel amacı ruh sağlığı uzmanlarının güncel rollerinden olan hak savunuculuğu özelinde kırılgan gruplara yönelik psikososyal hizmetlerin nasıl olabileceği doğrultusunda bir bakış açısı sunmaktır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Özel gereksinimli bireyler ve ebeveynleri açısından afet zorlukları: 2011 van depremi örneği
    (Ankara Üniversitesi, 2023) Bilik, Mehmet Baki; Akdağ, Murat
    Afetler toplumsal normların askıya alındığı, gündelik yaşamın derinden yarıldığı zor süreçlerdir. Özellikle depremler çok daha sarsıcı olup, kısa süre zarfında toplumsal sistemi işleyemez hale getirebilmektedir. Bu süreçte afetzedelerin yaralanmadan tahliye olmaları, acil toplanma alanlarına geçmeleri ve evlerinden uzakta, sınırlı koşullar içerisinde yaşama tutunmaları gerekir. Toplumun her kesimini zorlayan afet dönemleri özellikle özel gereksinime ihtiyaç duyan engelli bireyleri ve onların ailelerini çok daha derinden etkilemektedir. Kendi ihtiyaçlarını gideremeyecek düzeyde bir engele sahip bireyler ve onlardan sorumlu ebeveynler için bu dönemler çok daha kırılgan olmaktadır. Bu araştırma tam da böyle bir süreci ortaya çıkarmak için yapılmıştır. Zihinsel yetersizliği nedeniyle özel gereksinim ihtiyacı duyan engelli bireylerden sorumlu ebeveynlerin, acil akut süreçlerinde yaşadıkları zorluklar ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Araştırma, 2011 Van Depremlerine maruz kalmış özel gereksinimli çocuklara sahip 10 anneyle yarı yapılandırılmış görüşmeye dayanmaktadır. Tespitler bu ailelerin dezavantajlı durumlarının kurbanı olduklarını ortaya koymaktadır. Tahliye sürecinde önemli zorluklar ile karşılaşan aileler, temel ihtiyaçlarını uzun süre karşılayamadılar. Ekonomik yetersizlikleri nedeniyle kırılganlıklarının çok daha arttığı tespit edilen bu aileler, birçok konuda kendilerini çaresiz hissetmişlerdir. Tahliye, barınma, temel ihtiyaçların giderilmesi konusunda yeterince destek alamadıklarını belirten aileler, kamu hizmetlerine erişimde sıkıntılar yaşamışlardır. Acil akut sürecindeki barınma koşullarının (konteyner kentler) özel gereksinimli bireylere uygun olmadığını belirten aileler, bu süreçte yaşadıkları zorlukların katlanarak arttığını belirtmişlerdir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Üniversite öğrencilerinde afet farkındalık eğitimi etkinliğinin değerlendirilmesi
    (Ankara Üniversitesi, 2023) Bor, Neşe Ataman
    Yaşadığımız coğrafyada doğa kökenli afetler ağırlıkta deprem, sel, heyelan kökenlidir. Afetlere maruz kalan bölgelerin afet farkındalık seviyelerinin belirlenip konu ile ilgili eğitim içeriklerinin geliştirilmesi önemlidir. Yarı desende planlanan araştırma, Ocak-Şubat 2022 tarihlerinde Hakkari Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu'nda (SHMYO) eğitim gören öğrencilere uygulandı. SHMYO'da belirtilen tarihler arasında 580 öğrenci bulunmaktadır. Araştırmaya 262 gönüllü öğrenci katılım sağladı. Kişisel bilgi formu ve Afet Farkındalık Ölçeğinin (AFÖ) uygulandığı çalışmada, Öğrencilerin yaş ortalaması 21,74±2.67, %64.9'u kadın, %69.8'i 2. sınıf, %32.8'inin afet tecrübesi bulunmamakta, %34,4'ü Doğu Anadolu Bölgesinde yaşamaktadır. Katılıcıların eğitim sonrası AFÖ toplam ve alt boyut puan ortalaması eğitim öncesine oranla anlamlı düzeyde artmıştır (p<0.05). Afet tecrübesi olanların ölçek toplam ve alt boyutları puan ortalaması, yine afet bilgisi olanların ölçek toplam puan ile alt boyut puan ortalaması (afet sonrası alt boyutu dışında) anlamlı düzeyde yüksek bulundu (p>0.05). Afet tecrübesi ve afet bilgisi olmayanların eğitimden sonra AFÖ toplam puan ve alt boyut puan ortalaması anlamlı düzeyde artmıştır (p<0.05). Yaşanılan bölgeye göre meydana gelen AFÖ, afet öncesi ve sırası alt boyut puanlarındaki artış Karadeniz bölgesinde yaşayan öğrencilerden kaynaklanmaktadır. Afet ile ilgili kuruluşlara üye olanların afet öncesi ve yapısal olmayan risklerin farkındalığı alt boyutu puan ortalaması anlamlı düzeyde yüksek bulundu. Öğrencilerin AFÖ toplam ve alt boyut puan ortalamalarında artış olması verilen eğitimin etkililiğini göstermektedir.