1970’ler Türkiye’sinde İslamcı hareketin sendikalaşma ve greve yönelik yaklaşımı
No Thumbnail Available
Date
2023
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
1970’ler Türkiye’de sendikal mücadelenin zirve yaptığı bir
dönemi temsil etmektedir. Bu süreçte sadece sendikal hareket
gelişmemiş aynı zamanda farklı politik hareketler de
kitleselleşmeye başlamıştır. 70’lerde serpilen politik
hareketlerden biri olan İslamcılığın da sendikal mücadeleye
bakışında ciddi bir dönüşüm yaşanmıştır. Daha önceleri
sendikalara karşı mesafeli bir tutum takınan İslamcı hareket,
70’lerin ikinci yarısında sendikal hareketi muteber bir faaliyet
olarak adlandırmıştır. Bu dönüşümde iki temel etken belirleyici
olmuştur. Bunlardan biri İslamcı hareketin sendikaları, sayıları
giderek artan işçiler arasında yürütecekleri dini-politik
propagandanın taşıyıcısı olarak görmesidir. Bir diğer gerekçe ise
sendikalar kurarak veya mevcut sendikaların yönetimlerini ele
geçirerek, işçi sınıfı içerisinde yükselen sol temayüle bir ket
vurma isteğidir. Bu bakış açısı, İslamcı hareketin kendi
sendikaları olan HAK-İŞ kurulana kadar mevcut sendikalara
(DİSK, TÜRK-İŞ, MİSK) karşı yaklaşımını da belirlemiştir. Bu
açıdan sendika konusunda bir dönüşüm yaşayan İslamcı hareket,
sendikaların ellerindeki en önemli hak arama aracı olan grev
konusuna ise mesafeli yaklaşmaya devam etmiştir. İslamcılar
açısından grev, dini açıdan hak yemek olarak adlandırılmış ve
kriminal bir faaliyet olarak takdim edilmiştir. Bu çalışma,
1970’lerde İslamcı hareketin sendika ve grev konularına
yaklaşımını ortaya koymayı ve bu yaklaşımlardaki dönüşümü
açıklamayı amaçlamaktadır
The 1970s represent a period when the struggle by trade unions
peaked in Turkey. In this period not only trade union movement
developed but also different political movements started to gain
popularity. Islamism, one of the popular political movements in
1970s, experienced a serious transformation in its view of trade
union movement. The Islamist movement, which used to distrust
trade unions, started to support the struggle by labour unions in
the second half of the 1970s. Two main factors have been
effective in this transformation, one of which is that Islamists see
labour unions as a tool for religious and political propaganda
among the growing number of workers. The other one is the
desire to curb the rising socialist views in the working class by
establishing labour unions or taking over the management of
existing ones. This point of view has also been a decisive factor in
the approach of Islamist movement towards existing labour
unions (DISK, TURK-IS and MISK) until they established their
own union, HAK-IS. Although there was a transformation
regarding trade unions in Islamist movement, it kept on to take
anti-strike stance. The Islamists disapproved strike regarding
religious concerns and considered it as a criminal activity. This
study aims to reveal the approach of the Islamist movement to
trade unions and strikes in 1970s and explain the
transformations in those approaches.
Description
Keywords
Emek Grev, İslam, İşçi, Sendika.