İngiltere’nin Anadolu Genel Konsolosu Charles William Wilson ile Erzurum Konsolosu Henry Trotter’ın Ermenilerle Meskûn Bölgelerin Islahına Yönelik Hazırladıkları Islahat Projeleri
No Thumbnail Available
Date
2018
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında imzalanan Berlin
Antlaşması’nın 61. maddesi ile “Ermenilerin meskûn olduğu yerlerde”
ıslahat yapılması konusu uluslararası bir antlaşma ile kabul edilmiştir. Bu
antlaşma ile Osmanlı Devleti, Ermenileri, Kürt ve Çerkezlere karşı
korumayı taahhüt etmiş ve bölgede icra edilecek ıslahatlar hakkında ilgili
devletleri bilgilendireceğini ve onların da bu sürece müdahil olacaklarını
kabul etmiştir.
Berlin Antlaşması’ndan sonra İngiltere’nin Osmanlı politikası
giderek değişmeye başlamış ve bu değişimin ilk belirtileri İngiltere’nin
Osmanlı Ermenileri lehine ıslahat yapılması yönünde Osmanlı Devleti’ne
yaptığı baskılarda kendini göstermiştir. Ancak Berlin Antlaşması’nın söz
konusu 61. maddesi, ne tür ıslahatlar yapılacağı noktasında sarih bir talep
içermediğinden, Ermenilerin yaşadığı yerde yapılması talep edilen
ıslahatlar, Avrupalı Devletlerin Osmanlı Devleti’ne verdiği notalar, ilgili
devletlerin bölgedeki konsoloslarının ve Osmanlı Devleti’nin bölgeye
gönderdiği teftiş heyetlerinin çalışmaları sonucu şekillenmiştir.
Makalemizde 18 Mayıs 1895’de İngiltere’nin, Vilâyât-ı Sitte’nin ıslahına
yönelik Osmanlı Devleti’ne sunduğu 40 maddelik ıslahat projesinin
temelini oluşturacak iki önemli proje incelenmiştir. Bu projeler; İngiltere’nin Anadolu Genel Konsolosu Yarbay Charles William
Wilson’ın tek başına hazırlamış olduğu 24 maddelik anayasa önerisi ile
yine William Wilson’ın Erzurum Konsolosu Henry Trotter ile birlikte
hazırlamış oldukları 15 maddelik ıslahat projesidir.
Description
Keywords
Berlin Anlaşması, Anadolu Genel Konsolosluğu, Erzurum Konsolosluğu