Algılanan erkeklik tehdidinin ve erkeklik ile ilgili otobiyografik anıların, tecavüz olasılığı ve kadını insanlıktan çıkarma üzerindeki etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı algılanan erkeklik tehdidi ve erkeklikle ilgili otobiyografik anıların kadını insanlıktan çıkarma (İÇ), tecavüze yönelik tutumlar (TT) ve tecavüz olasılığı (TO) üzerindeki etkilerinin incelenmesidir. Bu doğrultuda, iki ayrı çalışma yürütülmüştür. Birinci çalışmada, erkeklik tehdidi yaratmak amacıyla deney grubundaki katılımcılardan kadınsı bir eylemi (makyaj yapmak) gerçekleştirmeleri istenmiş ve katılımcıların makyajlı hallerini bir kadın işbirlikçi (tehdit1a) ya da bir erkek işbirlikçi (tehdit1b) görmüştür. Kontrol grubundaki katılımcılar ise standart bir mandala boyama eylemi gerçekleştirmişlerdir. Çalışmanın örneklemi 134 erkek öğrenciden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak, otobiyografik bellek envanteri (OBE), kadını insanlıktan çıkarma örtük çağrışım testi (İÇ-ÖÇT), tecavüze yönelik örtük çağrışım testi (TT-ÖÇT) ve tecavüz olasılığı ölçeği (TOÖ) kullanılmıştır. Analiz sonuçları, algılanan erkeklik tehdidinin ve toplumsal cinsiyetle ilgili anıların benliğe etkisinin İÇ, TT ve TO üzerinde anlamlı etkilerinin olduğunu ortaya koymaktadır. İkinci çalışmada, erkeklik tehdidi yaratmak amacıyla hatalı geribildirim yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışmanın örneklemi 41 erkek öğrenciden oluşmaktadır. Tüm katılımcılar ilk önce BEM cinsiyet rolü envanterini yanıtlamışlardır. Cinsiyet rolüne ilişkin geribildirim verildikten sonra tüm katılımcılar OBE, İÇ-ÖÇT, TT-ÖÇT ve TOÖ'yü yanıtlamışlardır. Sonuçlar, yalnızca TT açısından anlamlı farklılıklar göstermektedir. Özetle, öncelikle yalnızca birinci çalışmada kadını insanlıktan çıkarmaya yönelik farklılar bulunmuştur. Ayrıca, birinci çalışmada TO açısından farklılık gözlenirken, ikinci çalışmada TT açısından farklılıklar gözlenmiştir. Bulgular hem algılanan tehdidin kaynağı hem de tutum-davranış ilişkileri çerçevesinde tartışılmıştır.