Browsing by Author "Tan, Muzaffer"
Now showing 1 - 6 of 6
Results Per Page
Sort Options
Item Bir 16. Yüzyıl Osmanlı Aliminin Peşinde: Zeyrekzāde Emrullāh Meḥmed Efendi ve Otobiyografik Anlatıları(Ankara Üniversitesi, 2021-05-31) Kalaycı, Mehmet; Tan, Muzaffer; İlahiyat FakültesiZeyrekzāde Emrullāh Meḥmed Efendi, 10./16. yüzyılın ikinci yarısında yaşamış bir Osmanlı alimidir. Biyografi konulu eserlerde, kendisi ve hayatı hakkında sınırlı bilgi söz konusudur; buna karşın günümüze ulaşmış yazma haldeki eserlerinde ve bu eserlerin bazı nüshalarının kenar notlarında kendisi hakkında oldukça ayrıntılı bilgiler bulunmaktadır. Bu bilgiler, sadece Zeyrekzāde’nin biyografisine değil, aynı zamanda bir parçası olduğu 10./16. yüzyıl Osmanlı ilim geleneğine de doğrudan ayna tutmaktadır. Nitekim bu yazıda Zeyrekzāde ile ilişkili olmak üzere; Taşköprīzāde Aḥmed Efendi, Şeyhülislam Ebussuʿūd Efendi ve Birgivī Meḥmed Efendi gibi dönemin çok sayıda ismi hakkında şimdiye kadar bilmediğimiz önemli bazı ayrıntılar yer almaktadır. Zeyrekzāde, Taşköprīzāde’nin öğrencisidir; Şeyhülislam Ebussuʿūd’dan icazetlidir; Birgivī ile de bir ulema meclisinde tartışmıştır. Zeyrekzāde, bu yazı sürecinde, sonraki aşamaları bilinmeyen bir yolculuğun sadece başlangıç noktası olmuştur; lakin yolculuğun başlangıcında sahip olunan Zeyrekzāde portresi sonraki aşamalara taşınmaya çalışılmamıştır. Aksine onun kim olduğu sorusu, yolculuğun her aşamasında yeniden anlam kazanacak şekilde ve sürekli devinim halinde diriliğini muhafaza etmiştir. Her varılan yerde de peşinde olunan Zeyrekzāde portresini tamamlayacak yeni unsurlarla karşılaşılmıştır. Bu durum, bir taraftan Zeyrekzāde portresinin çoğunluktaki gerçekliğinin görülebilmesini mümkün kılarken, bir taraftan da tarihsel gerçekliğin yapılan arkeolojiye bağlı olarak nasıl çoğalabilen ve genişleyebilen bir olgu olduğunu örneklemiştir.Item Gnostik geleneğin erken dönem Şiîlik'teki tezahürleri: Şiî gulat örneği(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2021) Koçak, Yusuf; Tan, Muzaffer; OtherGnostisizm tarih boyunca birçok dinî ve felsefi akımı etkilemiştir. Gnostik anlayışa göre Tanrısal bilgi bir tür bireysel tecrübe aracılığıyla elde edilebilir. Bu bilgi aklî delillere başvurmadan doğrudan Tanrı tarafından insan kalbine yerleştirilen bir bilgidir. İslam düşüncesinde Şia'dan, Sufiliğe kadar farklı kesimlerde etkisini hissettirmiş ve adeta alternatif bir epistemoloji olarak varlık bulmuş Gnostik düşüncenin kökleri İslamiyet, hatta Hıristiyanlık öncesine dayanan kadim kültürler kadar geriye gider. Aşkın Tanrı anlayışı, düalist alem tasavvuru, kurtarıcı bilgi, dini metinlerin batıni yorumu gibi hususlar Gnostik düşüncede öne çıkan hususlardır. İslam tarihinde Gnostisizmin ilk tezahürleri Şii Gulat fırkalarda ortaya çıkmıştır. Ancak bu tezahürler çok sistemli bir karakter arz etmeyip aynı zamanda bütüncül bir değerlendirmeye imkan tanımaz. Bunun en temel nedenlerinden biri tarihsel olarak çok erken döneme ait olmaları sebebiyle yeterince verinin olmaması ve makalat yazarlarının onlara dair verdikleri bilgilerin birtakım mezhebi kaygılarla saptırılarak ya da abartılarak verilmesidir. Bununla birlikte sonraki süreçte Şiilik, bilhassa İsmaililik, Sufilik, İşraki felsefe kanalıyla daha sistematik ve gelişmiş şekilde ortaya çıkan Gnostik düşünce İslam düşüncesini ciddi manada etkilemiştir. İslam'ın erken dönemlerinde birtakım Gnostik fikirlerle temayüz eden Keysâniyye, Beyâniyye, Mansûriyye, Muğîriyye ve Hattâbiyye gibi Şii fırkalarla karşılaşmaktayız. Gnostisizmin Şii-Gulat düşüncedeki yansımaları ve etkileri tespit edilmeye çalışılacaktır. Böylece sonraki süreçte ortaya çıkan diğer Gnostik düşünce biçimlerinin daha sağlıklı bir şekilde anlaşılmasının yolu açılmış olacaktır.Item İSMAİLİYYE’NİN TEŞEKKÜL SÜRECİ(SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, 2005) Tan, Muzaffer; Onat, HasanItem Orta Asya'da Süleymancılık: Kazakistan örneği(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Zhakenov, Kanat; Tan, Muzaffer; OtherBu çalışma, Süleymancılık olarak bilinen dini bir cemaatin Kazakistan'daki faaliyetlerini incelemektedir. Süleymancılık, geleneksel tarikatlara benzemeyen ve Türkiye'den Kazakistan'a yayılan özgün bir dinî harekettir. Çalışma, Süleymancılığın kökenlerini, tarihini, Kazakistan'a girişini ve faaliyetlerini ayrıntılı bir şekilde ele alarak bu hareketi anlamayı amaçlamaktadır. 1990'lı yıllardan itibaren, Kazakistan'ın bağımsızlığını kazanmasının ardından Süleymancılık hareketinin bu ülkede hızla yayıldığı gözlemlenmiştir. Süleymancılar, Kazakistan'da eğitim kurumları açarak özellikle din eğitimi alanında büyük bir boşluğu doldurmuşlardır. Ayrıca, hareketin Kazakistan'da nasıl algılandığı, medya ve kamuoyu tarafından dile getirilen görüşler ve bu hareketin Kazakistan'daki imajı da ele alınmıştır. Kazakistan Müslümanları Dinî İdaresi (KMDB) ile Süleymancılar arasındaki ilişkiler ve yaşanan anlaşmazlıklar da bu çalışmanın bir parçasıdır. Çalışma, Süleymancılık hareketinin Kazakistan'da nasıl bir yer edindiğini, hangi zorluklarla karşılaştığını ve gelecekte nasıl bir evrim geçirebileceğini değerlendirmektedir. Bu çalışma, hem Süleymancılık hareketini anlamak isteyen araştırmacılara hem de Kazakistan'ın dinî ve sosyal yapısı üzerine çalışma yapmak isteyenlere referans olacak niteliktedir.Item Şiiliğin İran dış politikasına etkileri(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2021) Karaoğlu, Orhan; Tan, Muzaffer; OtherThis study has been prepared to determine "The Effects of Shiism on Iranian Foreign Policy". This interdisciplinary thesis has been written to examine the link between Religion and Sect Foreign Policy. The study consists of introduction and three chapters. In the introduction part, the importance, subject, sources and method of the study are emphasized. The first chapter titled Iran Islamic Revolution and Shiaism focused on the effects of Shiism in the Iran Islamic Revolution that took place in 1979. In addition, the effects of Shiism on Iranian Foreign Policy were revealed after the Iranian Islamic Revolution. In the second part, the Sectarian Dimensions of Tensions in the Middle East after September 11, especially the distribution of the sectarian tensions that started with the US invasion of Iraq in 2003 was mentioned and it was tried to explain how Iran benefited from these sectarian tensions by using Shiite. In the third part of our thesis, the Role of Shia in Iran's Middle East Policy After the Arab Spring, the developments that started in the region with the Arab Spring of Iran have been discussed, and it has been revealed in detail that these developments are an important factor in Iran's Foreign Policy.Item Şiiliğin İran dış politikasına etkileri(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2021) Karaoğlu, Orhan; Tan, Muzaffer; Sosyal Bilimler EnstitüsüBu çalışma "Şiiliğin İran Dış Politikasına Etkilerini" tespit etmek adına hazırlanmıştır. Disiplinlerarası bir tez niteliğine sahip bu çalışma Din-Mezhep Dış Politika bağlantısını incelemek üzere yazılmıştır. Çalışma içerik itibariyle giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın önemi, konusu, kaynakları, yöntem üzerine durulmuştur. İran İslam Devrimi ve Şiilik isimli birinci bölümde 1979 yılında gerçekleşen İran İslam Devriminde Şiiliğin etkileri üzerinde durulmuştur. Ayrıca İran İslam Devrimi sonrasında da Şiiliğin İran Dış Politikasına etkileri ortaya konulmuştur. İkinci bölümde ise 11 Eylül Sonrası Ortadoğu'da Gerginliklerin Mezhepsel Boyutu ele alınmış, bilhassa 2003 yılında ABD'nin Irak işgali ile başlayan mezhepsel gerginliklerin tüm Orta Doğu bölgesine yayılmasından bahsedilmiş ve İran'ın bu mezhepsel gerginliklerden Şiiliği de kullanarak nasıl faydalandığı açıklanmaya çalışılmıştır. Tezimizin ise Arap Baharı Sonrasında İran'ın Ortadoğu Politikasında Şiiliğin Rolünü isimli üçüncü bölümünde de İran'ın Arap Baharı ile birlikte izlediği dış politika bölgede başlayan gelişmeler ile birlikte ele alınmış, bu gelişmelerin neticesinde İran'ın Dış Politikasında Şiiliğin önemli bir unsur olduğu detaylarıyla ortaya konulmuştur This study has been prepared to determine "The Effects of Shiism on Iranian Foreign Policy". This interdisciplinary thesis has been written to examine the link between Religion and Sect Foreign Policy. The study consists of introduction and three chapters. In the introduction part, the importance, subject, sources and method of the study are emphasized. The first chapter titled Iran Islamic Revolution and Shiaism focused on the effects of Shiism in the Iran Islamic Revolution that took place in 1979. In addition, the effects of Shiism on Iranian Foreign Policy were revealed after the Iranian Islamic Revolution. In the second part, the Sectarian Dimensions of Tensions in the Middle East after September 11, especially the distribution of the sectarian tensions that started with the US invasion of Iraq in 2003 was mentioned and it was tried to explain how Iran benefited from these sectarian tensions by using Shiite. In the third part of our thesis, the Role of Shia in Iran's Middle East Policy After the Arab Spring, the developments that started in the region with the Arab Spring of Iran have been discussed, and it has been revealed in detail that these developments are an important factor in Iran's Foreign Policy.