Sayı:172.2 (2021)

Permanent URI for this collection

https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/76117

Browse

Browsing Sayı:172.2 (2021) by Title

Now showing 1 - 5 of 5
  • No Thumbnail Available
    Item
    Gender-Based Use of Concession: Insights from Turkish Spoken Discourse
    (Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2021) Derya, Aydın; Other; Other
    Concessive relations have been defined in terms of concepts such as surprise, counter-expectation, incompatibility or conflict between clauses in literature. Concession can be marked explicitly by a range of linguistic resources or expressed implicitly and perceived by the hearer based on contextual cues. In previous studies, various functions of concession including expressing a contrast, preventing potential misunderstandings, correction/repair, alignment and topic management have been reported. Traditional view on gender and language allege that women tend to seek common ground, avoid disagreement and be polite. The current view, on the other hand, claim that discourse context is determinant on such tendencies. Considering the discursive functions of concession, it can thus be presumed that women opt for concession more frequently than man do. Therefore, the aim of this study is twofold: to determine (if any) gender-based differences (i) in the marking and use of concessive resources and (ii) in the functions of concession in Turkish spoken discourse within the framework of Interactional Linguistics. The database of the study consists of the transcriptions of six-hour daily Turkish conversations. Findings have revealed that concession is mostly marked explicitly (83.5%) with no significant difference between genders and the most commonly used concessive marker is ama (but) by both genders (33.7%). As for the functions, the concessions are mostly used to express a contrast (49.4%) with no significant difference between male and female speakers. These findings support the view that it is not the gender of the speakers but the discourse context that shapes the language use.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Metin Sorularının Çıkarım Türlerine Göre İncelenmesi
    (Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2021) Ayabakan, Meltem; Dilbilimi; Sosyal Bilimler Enstitüsü
    Bu araştırmanın amacı ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan metin sonu sorularının çıkarım türlerine dağılımını incelemektir. Araştırmada 94 metin ve bu metinlere bağlı 492 soru ele alınmıştır. Metin sonu sorular Chikalanga’nın (1992) önerdiği sözcüksel, önermesel ve kullanımsal çıkarım ulamlarına göre değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları Türkçe ders kitaplarında çıkarım yapmayı gerektiren soruların yanında herhangi bir çıkarım yapılmadan yanıtlanabilecek bağımlı bilgi sorularının da yer aldığını göstermektedir. Soruların %51’i kullanımsal, %17’si önermesel çıkarım yapmayı gerektirmektedir. Türkçe ders kitaplarında sözcüksel çıkarım sorularına yer verilmemiştir. Soruların %32’si ise bağımlı bilgi sorularıdır. Bu sonuçlar kitaplarda yer alan metin sonu sorularının çıkarım türlerine dengeli bir biçimde dağıtılmadığını göstermektedir. Ayrıca bağımlı bilgi soru oranının yüksek olmasının metin sonu sorularının derin anlamaya katkısını sınırlayacağı söylenebilir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Somut İşlem Dönemi Dil Kullanıcılarının Dil Bilgisi Hakkındaki Bilgi, Metafor ve Yansımaları
    (Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2021) Yıldız, Funda İnan; Other; Other
    Araştırmada ilkokul öğrencilerinin dil bilgisi hakkındaki bilgi, metafor ve yanılsamalarını tespit etmek amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması (case study) yaklaşımı benimsenmiştir. Çalışma grubunu İstanbul ilinde yaşayan 250 ilkokul 4. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak 21 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde MAXQDA 2020 nitel veri analiz programı kullanılarak içerik analizi yapılmıştır. Görüşme formuna verilen yanıtlar “Biliyorum”, “Bilmiyorum Öğrenmek İstiyorum”, “Bilmiyorum Öğrenmek İstemiyorum” doğrultusunda analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğrenciler “isim, fiil, sıfat, zarf, bağlaç, fiilde zaman, sözcükte anlam, yapı bakımından kelimeler (basit-türemiş-birleşik), yüklemin yerine göre cümleler (kurallı-devrik), anlamına göre cümleler (olumlu-olumsuz-soru) ve noktalama işaretleri” konularına “Biliyorum” biçiminde; “zamir, edat, fiilde kişi, cümlenin ögeleri, kök-ek, fiilimsi, ses olayları ve anlatım bozuklukları” konularına ağırlıklı olarak “Bilmiyorum Öğrenmek İstiyorum” biçiminde yanıt vermiştir. Araştırma sonuçları doğrultusunda öğrencilerin dil bilgisi kurallarını uygulama becerisinin dil bilgisi testleri ve yazılı anlatım çalışmalarıyla karşılaştırmalı olarak incelenmesi önerilmektedir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Sosyal Bilimler Makale Özetlerinin Sözbilimsel Yapısı
    (Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2021) Şen, Ekin; Other; Other
    Makale özetleri alanyazında makalenin tanıtılması ve okurları ana metni okumaya ikna etme işlevlerine sahip bir metin türü olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı sosyal bilimler altında yer alan felsefe, psikoloji ve tarih alanlarındaki makale özetlerinde kullanılan sözbilimsel yapılanmayı belirlemek ve sosyal bilimler altındaki alanlar arasında bir karşılaştırma yapmaktır. Bu amaç için 2013-2017 yılları arasında bilimsel dergilerde Türkçe yayınlanmış makalelerin Türkçe özetlerinden her bir alandan 50 olmak üzere toplamda 150 metinden oluşan bir veritabanı oluşturulmuş ve bu veri tabanındaki özetler Hyland’ın (2004) alanyazına kazandırdığı makale özeti hamle sınıflandırmasına göre sınıflandırılmıştır. Çalışmada ortaya çıkan bulgular felsefe ve tarih özetlerinde giriş ve amaç (G ve A) hamlelerine yönelik bir eğilimi, psikoloji özetlerinde ise amaç, yöntem, bulgu ve sonuç (A-Y-B-S) hamleleri gibi makalenin temel bölümlerine gönderimde bulunan hamlelere yönelik bir eğilimi ortaya koymuştur. Bu bulgular ışığında sosyal bilimler altındaki alanların makale özeti oluştururken farklı motivasyonlara sahip olduğu, olası okurları için farklı türden bilgileri öncelediği, dolayısıyla okurlarını ana metni okumaya yönlendirme konusuna farklı bakış açılarıyla yaklaştıkları söylenebilir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Yabancı Dil Olarak Farsça Öğrenen Türk Öğrenicilerin Yazım Hatalarının Değerlendirilmesi
    (Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2021) Gedik, Ümit; Other; Other
    Bu araştırmanın amacı; yabancı dil olarak Farsça öğrenen Türk öğrenicilerin yazım hatalarını hata çözümlemesi yöntemine göre değerlendirmek, hata oranları dağılımına ilişkin sıklık ve yüzde dağılımlarını belirlemek, elde edilen veriler ve hata yığılımları doğrultusunda yabancı dil olarak Farsça öğretimi için uygun önerilerde bulunmaktır. Araştırmada, betimsel tarama modeline uygun biçimde taranan veriler, nitel araştırma yöntemlerinden içerik çözümlemesi tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, anadilleri Türkçe olan ve Fars Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’nda öğrenim gören 58 kadın ve 23 erkek olmak üzere toplam 81 öğrenici oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, öğrenicilerin 2017-2018 Eğitim-Öğretim yılının güz ve bahar dönemlerindeki FAR119 Farsça Dilbilgisi I (Temel Düzey), FAR115 Farsça Dikte ve Yazılı Anlatım, FAR201 Farsça Dilbilgisi III (İleri Düzey), FAR215 Türkçeden Farsçaya Çeviri, FAR413 Kompozisyon, FAR102 Farsça Dilbilgisi II (Orta Düzey), FAR116 Farsçadan Türkçeye Çeviri, FAR202 Farsça Dilbilgisi IV (Yüksek Düzey), FAR214 Farsça Kompozisyon derslerinin ara ve yarıyıl sonu sınavları ile bu derslerin öğreticileri tarafından ders dönemlerinde öğrenicilere verilmiş olan ödevlerden elde edilmiştir. Elde edilen bu veriler, yazım hata grubu altında yer alan alt başlıklar doğrultusunda sınıflandırılmış ve çözümlenmiştir. Yapılan çözümlemeler sonucunda, yabancı dil olarak Farsça öğrenen Türk öğrenicilerin yazılı anlatımlarında toplam 372 hata tespit edilmiştir. Dağılımları dikkate alındığında, bu hataların 311 hata sıklığı ve %84’lük oranla yazıbirim hataları, 61 hata sıklığı ve %16’lık oranla ise yazma hataları olduğu saptanmıştır. Araştırmadan elde edilen bu nicel sonuçlar doğrultusunda yabancı dil olarak Farsça öğrenen Türk öğrenicilerin yazılı anlatım becerilerindeki yazım hatalarının en aza indirilebilmesi adına çözüm önerilerinde bulunulmuştur.