Cilt:03 Sayı:01 (2020)
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Türkiye’de Arşivlerin Bugünü ve Yarını, Kadınların Arşivlerdeki Yeri Sempozyumu Bu Yıl 14-15 Kasım 2020 Tarihleri Arasında İstanbul’da Düzenlenecek(Ankara Üniversitesi, 2020-06-30) Yılmaz, Burcu; Bilgi ve Belge Yönetimi; Dil ve Tarih-Coğrafya FakültesiHaber- Türkiye’de Arşivlerin Bugünü ve Yarını, Kadınların Arşivlerdeki Yeri Sempozyumu Bu Yıl 14-15 Kasım 2020 Tarihleri Arasında İstanbul’da DüzenlenecekItem Ankara Üniversitesi BİL-BEM Yayınları Ücretsiz Olarak Erişime Açıldı(Ankara Üniversitesi, 2020-05-30) Yılmaz, Burcu; Other; OtherHaber- Ankara Üniversitesi BİL-BEM Yayınları Ücretsiz Olarak Erişime AçıldıItem “Arşiv Buluşmaları” 13 Şubat’ta Ankara’da Gerçekleştirildi(Ankara Üniversitesi, 2020-06-30) Yılmaz, Burcu; Other; OtherHaber- “Arşiv Buluşmaları” 13 Şubat’ta Ankara’da GerçekleştirildiItem TBMM’de Dilekçe Hakkı Çalıştayı Düzenlendi(Ankara Üniversitesi, 2020-06-30) Yılmaz, Burcu; Bilgi ve Belge Yönetimi; Dil ve Tarih-Coğrafya FakültesiHaber- TBMM’de Dilekçe Hakkı Çalıştayı DüzenlendiItem Optimizasyon Çağında İş Dünyasına Belge/Bilgi Yönetim Sisteminin Getireceği Kazanımlar(Ankara Üniversitesi, 2020-06-30) Torunlar, Mehmet; Other; OtherGelişen teknoloji, iletişimin kolaylaşması, ucuzlaması, zaman ve mekân kavramının göreceli olarak küreselleşme denen olguyla ortadan kalkması, başta finansal sistemde, işgücünde, maliyet yapısında olmak üzere ekonomi alanında da birçok köklü değişikliği beraberinde getirmiştir. Para ve finansman krizleri şoklara daha açık hale gelmiştir. Bu değişim ve gelişmeler bunlara eklenen hız unsuru, tüketicileri piyasalarda daha etkin hale getirirken, yeni gerçekliklere uyum sağlayarak eklemlenen ticari işletmelere de piyasaya hâkim olma gücü vermektedir. Ancak bazen ters yapıda da işleyerek ufacık bir bilginin küresel boyutta hızla dağılması devasa işletmeleri zora sokmakta, küçük işletmeleri küresel yapılarla mücadelede öne çıkartmaktadır. Bu yeni ekonomik yapılanma büyük ölçüde yaygınlaşan, hızlanan, kolay erişilebilen enformasyona ve temelde bilgiye dayanmaktadır. Bilginin temel olduğu bir modelde bilginin belge haline dönüştürülerek bir varlık halini alması, belgenin/bilginin birlikte yönetilebilir sistemlerle kontrollü olarak elde edilmesi, tutulması ve yeniden kullanılması da önemli bir faaliyet alanı olarak gözden kaçırılmamalıdır. Bugün gelinen noktada bilgi, yalnızca üretimin nasıl yapılacağına dair teknik (patent, lisans, know-how vb. gibi) bilgiden oluşmamakta, tek başına da büyük önem arz etmemektedir. Örneğin, artık tüketiciler bireysel olarak piyasalar, firmalar, ürünler vb. gibi şeylerle ilgili enformasyona, bilgiye hızlı erişebilmekte, mal ve hizmetler hakkında daha rahat ve etkin araştırma yaparak değişik sebeplerle bir maldan veya bir üreticiden, firmadan diğerine kolayca geçebilmekte, bunlara erişim için ulusal sınırlara da ihtiyaç hissetmemektedir. Bilgi yeterliliği veya bilgi kalibrasyonu tüketici alışkanlıkları açısından önem taşıyan bir kavram haline gelmiş, bunun getirdikleri ile toplumsal farklılaşma ve bireyselleşme ön plana çıkmaya başlamıştır. Ekonomik faaliyetlerin temel noktasına bilgi entegre edilmekte, ekonominin her alanında bilgi yoğunluğu ciddi oranlarda artmaktadır. Bilgiye dayalı büyümenin, hızla gelişmenin şartı yeni durumlara uyum sağlama, eklemlenmekle beraber bunun için gerekli olan zihni ve yapısal dönüşümleri de gerçekleştirmektir. Buradan hareketle dünyanın yeni gerçekliklerinden yola çıkan işletmelerin, firmaların belge/bilgi bazlı yönetim sistemlerini de ilgi ve faaliyet alanlarına almaları, buna yönelik iş ve işlemleri mesleğin profesyonelleriyle birlikte yürütmeleri hayati derecede önem arz etmektedir. Bu yazıda belge/bilgi yönetiminin özel işletmeler, firmalar açısından getireceği faydalar tespit edilmeye çalışılmıştır.Item Halk Kütüphaneleri Personeli İçin Bir Sürekli Mesleki Eğitim ve Gelişim Modeli Önerisi(Ankara Üniversitesi, 2020-06-30) Oğuz, Tülay; Işık, Recep; Coğrafya; Dil ve Tarih-Coğrafya FakültesiBilgi ve iletişim teknolojilerinin çalışma yaşamında yarattığı değişimin de etkisiyle geleneksel hizmet içi eğitim yaklaşımı, artık yerini kurumsal gelişimin sürükleyici gücünün bireylerin fiziksel, sosyal, entelektüel/zihinsel verimliliğinin artırılmasına dayanan ve aşağıdan yukarıya yönelimli bir yaklaşım olan “sürekli mesleki eğitim ve gelişim” (SMEG)’e bırakmaktadır. Bu yaklaşım temelinde çalışmanın amacı; SMEG’in kavramsal çerçevesini ortaya koymak ve Türkiye’de halk kütüphanesi çalışanlarının SMEG’le uyumlu olarak gerçekleştirdikleri faaliyetleri, gereksinimlerini, eğilimlerini ve beklentilerini belirlemektir. Bu doğrultuda konuyla ilgili literatür çalışması yapılmış ve SMEG bağlamında iyi uygulama örneklerine değinilmiştir. Ayrıca anket yöntemiyle kütüphanecilik, arşivcilik, bilgi ve belge yönetimi lisans mezunu 325 halk kütüphanesi çalışanının bu konudaki görüşleri alınarak değerlendirmeler yapılmıştır. Buna göre katılımcıların büyük bir çoğunluğunun SMEG faaliyetlerini bir gereklilik olarak gördükleri ve SMEG faaliyetlerinin sürdürülebilmesi için merkezi bir birimin oluşturulmasını destekledikleri tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular ve değerlendirmeler sonucunda halk kütüphaneleri personeli için mevcut kütüphane otomasyon sistemine entegre bir “SMEG modeli” tasarlanmıştır.Item Bilgi ve Belge Yönetimi Çalışanlarının Periyodik Sağlık Muayenesi Takip Süreçlerinin Değerlendirilmesi(Ankara Üniversitesi, 2020-06-30) Dönmez, Ayşegül; Güneş, Güssün; Other; OtherHenüz bir hastalık belirtisi göstermeyen sağlıklı kişilerin, tarama, muayene ve laboratuvar testleri ile danışmanlık ve sağlık okuryazarlığı eğitimi yoluyla, sağlıklarının korunmasına katkıda bulunmak amacıyla yapılan ve düzenli bir sağlık kontrolü olan Periyodik Sağlık Muayenesi (PSM), bireylerde sağlık risk faktörlerinin belirlenmesi ve tedavi edilebilir hastalıkların erken evrede teşhisi ile hastalık oranlarının azaltılmasını ifade etmektedir. Türkiye’de PSM Aile Hekimliği hizmetinin görevleri arasında olup, ülkemizde gerek PSM ile yapılan çalışmalar ve gerekse BBY çalışanlarının sağlık durumlarını değerlendirmeleri ve koruyucu sağlık uygulamaları ile ilgili bilgilerini gösteren bilimsel çalışmalar açısından oldukça kısıtlı ya da yetersizdir. Bu araştırmanın amacı, “Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri” kılavuzundan yararlanılarak oluşturulan anket soruları ile 18-65 yaş arası Bilgi ve Belge Yönetimi çalışanlarının periyodik muayenelerini nasıl takip ettiklerini değerlendirmektir. Çalışmanın araştırma türü kesitsel tanımlayıcı bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini, Türkiye’deki bilgi ve belge merkezi çalışanları oluşturmaktadır. Veri toplama aşamasında, 25 Şubat- 30 Nisan 2019 tarihleri arasında örneklemi 693 olan bilgi ve belge merkezi çalışanı anket formunun tamamını yanıtlamıştır. Katılımcıların unvanları akademik personel, arşiv destek elemanı, arşiv sorumlusu, arşiv uzman ve uzman yardımcısı, kütüphane yöneticisi (daire başkanı, müdür, direktör) kütüphaneci ve memur olup, çalıştıkları kurumlar halk ve belediye kütüphaneleri, üniversite kütüphaneleri, okul kütüphaneleri ile diğer kamu ve özel kurumlara ait kütüphaneler ve arşivlerdir. Elde edilen verilerin dağılımına uygun olarak demografik özellikler, çalışanların ailede ve kendilerindeki kanser ve kronik hastalık durumu, çalışanın PSM farkındalığı ve PSM Takip Bilgi Sistemi açısından vermiş oldukları yanıtlar, istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. SPPS istatistik programında frekans dağılımları, bağıntı analizleri ve tanımlayıcı analizleri yapılmış, sonuçlar p<.05 anlamlılık düzeyine göre değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulguları, BBY çalışanlarının periyodik muayeneler ile ilgili farkındalığını ortaya koymuştur. Kronik, hastalıkların ve kanserin erken teşhisinde önemli etkisi olan periyodik muayeneleri takip etmeyenlerin takip etmeme sebepleri değerlendirilmiştir. Ayrıca bu konudaki farkındalıklarını arttırmak ve periyodik olarak yaptırmaları gereken muayene ve sağlık taramalarını takip etmelerini sağlamak için izlenmesi gereken politikalara yönelik veriler toplanmıştır. Araştırma sonuçları BBY çalışanlarının Periyodik Sağlık Muayene farkındalıklarının yetersiz olduğunu ortaya koymaktadır. BBY çalışanlarının %80,5’i Türkiye’de uygulanan Periyodik Sağlık Muayeneleri (PSM) öneri rehberi hakkında bilgi sahibi değildir. %68,1’i takip etmeleri gereken muayene ve tetkikleri bilmemekte ve %76,8’i takip etmeleri gereken muayene ve tetkikleri düzenli olarak yaptırmamaktadır. Bu çalışmada elde edilen verilerde BBY çalışanlarının PSM bilgi seviyelerinin yeterli olmadığı, PSM takip sürecini bilmedikleri ve bu konuda yeterli sağlık okuryazarlık bilgisine sahip olmadıkları görülmüştür. Bu çalışma ile BBY çalışanlarının periyodik olarak takip etmeleri gerekli sağlık muayenelerini takip edebilmelerine yönelik sağlık okuryazarlıklarının arttırılması, yaşam kalitelerinin yükseltilmesi, koruyucu sağlık hizmetlerinden etkin şekilde yararlanabilmeleri hususunda politika belirlenmesi konusunda öncülük edilmesi hedeflenmektedir.Item Evaluation of Mobile Banking Apps in Terms of Usability with Analytical Hierarchy Process(Ankara Üniversitesi, 2020-06-30) Başar, Mehmet Sinan; Kul, Sinan; Other; OtherEfficiency and satisfaction are three factors that determine the usability of a product or system. To evaluate these factors, it is necessary to separate them into sub-criteria. The availability of the system can also be measured by these sub criteria. In this study, mobile applications of 6 banks in Turkey were evaluated comparatively in terms of usability. In this study, alternatives and criteria were first determined. Then a team of experts evaluated the criteria comparatively and a comparison matrix between factors was obtained. A comparison matrix between factors was calculated to show the importance of all factors. Then, the mobile applications of the banks were compared among themselves, and this process was performed separately for each evaluation factor. As a result of the analysis, banks' mobile applications are ranked according to the score they received in terms of usability. In addition, whether banks are state or private had no effect on the availability of mobile applications.Item Geleceğin Arşivlerinin İnşası: Sosyal Medyanın Arşivlenmesi Hakkında Bir Değerlendirme(Ankara Üniversitesi, 2020-06-30) Yalçınkaya, Bahattin; Other; OtherAğ teknolojilerinin yaygınlaşmaya başlaması ile gittikçe artan bir hızda bilgisayarların birbirlerine bağlanması, zamanla küresel anlamda büyük bir bilgi okyanusunun oluşmasını sağlamıştır. Bu gelişimin doğal bir sonucu olarak tıpkı bilgisayarlar gibi insanlar da elektronik ağın parçaları haline gelmeye başlamışlardır. Bu durum 2000’li yıllardan itibaren sayıları gitgide artan ve günümüzde internetin vazgeçilmez unsurlarından biri olan sosyal medya kavramının karşılığını verebilir. Sadece bireysel anlamda değil, resmi ve kurumsal olarak da dikkat çekici bir artış hızına sahip olan sosyal medya içeriklerinin dinamik bir yapıda sürekli değişkenlik göstermesi, bilgi ve belge yönetimi literatürünü ilgilendiren önemli noktaları barındırmaktadır: Veri ve bilginin organizasyonu veya başka bir deyişle dijital verilerin düzeni ve korunması. Klasik arşiv teorisinin gerekleri ile karşılanmayacak arşivleme süreçleri barındıran bu ortam, tamamıyla kendine özgü yöntemlerle arşivlenmektedir. Dijital veri ve bilginin özel bir türü olan sosyal medya içeriklerinin, yapısı gereği web arşivleme mantığından ayrılması, bu veri ve bilgilerin arşivlenmesi ve korunması bağlamında öne çıkan en temel zorluk olarak görülmektedir. Bu çalışmada , öncelikle sosyal medyanın önemi, kullanım teorileri ve e-devlet ile ilişkisinden bahsedilerek, internet arşivleme mantığı ile farkları, içeriklerin arşivlenmesi ve bu süreçte karşılaşılan temel zorluklar ile Amerika Birleşik Devletleri, Çin ve Birleşik Krallık’ta gerçekleştirilen uluslararası sosyal medya arşivleme çalışmaları değerlendirilmiştirItem Bilgi Teknolojilerinin Bilgi Erişime Etkileri: Literatüre Dayalı Nitel Bir Çalışma(Ankara Üniversitesi, 2020-06-30) Cibaroğlu, Mehmet Aytun; Other; Otherİnsanoğlu, varoluşundan beri çevresine uyum sağlamak ve varlığını devam ettirmek adına birtakım faaliyetlerde bulunmuştur. Bu faaliyetler kapsamında, doğada karşılaştığı sorunları çözmek için gözlemlerde bulunmuş, çözülemeyen sorunları da farklı yöntemler deneyerek çözmeye çalışmıştır. İnsanoğlu, zaman içerisinde, içselleştirdiği bu çözüm yollarını kullanarak doğa kurallarının birçoğunu anlamlandırmış ve kısmen de olsa doğaya hükmetmeye başlamıştır. Bilgi çağı olarak adlandırılan ve halen içinde yaşadığımız süreçte ise bilgisayar sistemleri yardımı ile artık çözümler çok daha kısa sürelerde gerçekleşmektedir. Bu noktada odaklanılması gereken, karşılaşılan sorunların çözümünde bilgiye nasıl ulaşılacağı ve onun hangi gereksinimler doğrultusunda nasıl kullanılacağıdır. Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin (BİT) getirdiği yeni uygulamalar (dijital dönüşüm vb.) ise bu noktada insanların bilgiye ulaşma çabaları bağlamında yeni yöntemler önermektedir. Bir karşılaştırma yapmak gerekirse, kâğıt tabanlı bir kitaptan, ihtiyaç duyulan bir kelime veya cümleyi bulmak ile OCR (Optical Character Recognition) destekli tarayıcılarda tarandıktan sonra bilgisayar ortamına aktarılan aynı kitaptan bir bilgi edinmek arasında muhakkak zaman (süre) farkı olacaktır. Bu açından bakıldığında, bilgiye erişimde hız kazanıldığı söylenebilir. Bu çalışmada BİT unsurlarının bilgiye erişim süreçlerindeki etki ve katkıları; bilgi, bilgi gereksinimi, bilgi arama davranışları ve modelleri, dijital dönüşüm, dijital okuryazarlık kavramları ve konu ile ilgili yapılan güncel çalışmalar bağlamında açıklanacaktır. Çalışmanın yöntemi olarak betimsel analiz seçilmiştir. Bu kapsamda, EBSCOHost, Web of Science, Scopus, Springerlink, YÖK Ulusal Tez Merkezi, Proquest Tez Veritabanı vb. veritabanlarında; “dijtial dönüşüm”, “dijital dönüşüm ve bilgi erişim”, “bilgi sistemleri ve dijital dönüşüm”, “bilgi arama davranışları”, “teknoloji ve bilgiye erişim”, “içeriklerin çevrimiçi paylaşımı”, “dijitalleşme ve bilişsel süreçler” vb. anahtar kelimeler kullanılarak kaynaklar belirlenmiştir. Yapılan çalışmalarda BİT’in, bireylerin bilgi arama davranışlarını değiştirdiği; bilgiye eriştikten sonra da bunu nasıl kullanılacağına dair yönlendirdiğini göstermiştir. Bilgi arama süreçlerinde, teknoloji desteğinin bilişsel süreçlerdeki aşamaları daha verimli bir hale getirdiği ve böylece bilgiye dayalı karar verme süreçlerinin etkinliğinin arttığı söylenebilir.Item RapidMiner ile Twitter Verilerinin Konu Modellemesi(Ankara Üniversitesi, 2020-06-30) Külcü, Özgür; Ankaralı, Ela; Other; OtherBu çalışmada öncelikle RapidMiner kullanılarak Twitter’da belirli kelimeleri içeren tweet verileri elde edildi, bu veriler ön işlemden geçirildi ve sonrasında tweetlerin konu modellemesi yapıldı. Ön işleme için “Search Twitter”, “Select Attributes”, “Nominal to Text” blokları kullanıldı. Ön işlemden geçen Twitter verileri “Tokenize”, “Aggregate” ve “Discretize” operatörleri kullanılarak analiz edildi. Tweetlerde en çok kullanılan kelimeler belirlendi ve kullanım sıklığına göre kelime grupları oluşturuldu. Daha sonra Twitter verilerine nasıl konu bazlı kümeleme yapılacağı anlatıldı. Bu işlem için Latent Dirichlet Allocation modelini kullanan “Extract Topics From Documents (LDA)” operatörü kullanıldı. Tweetlerde en fazla kullanılan kelimeler ve kullanıcı başına atılan tweet sayıları, grafik ve tablolarla incelendi, ayrıca konu modellemesi sonucunda elde edilen konuların kelime bulutu oluşturuldu.Item COVID-19 ve Bilgi Yönetimi(Ankara Üniversitesi, 2020-06-30) Özdemirci, Fahrettin; Bilgi ve Belge Yönetimi; Dil ve Tarih-Coğrafya FakültesiKrizler insanı her zaman ilerlemeye ve yeniyi aramaya zorlamaktadır. Dünyada yeni keşiflerin, yeni yaklaşımların, kısacası yeniliklerin genelde insanlığın zor zamanlar yaşadığı dönemlerde hız kazandığını görüyoruz. Salgınlar yalnızca bir sağlık sorunu değil, öncelikle siyasi, sosyal, ekonomik, psikolojik sonuçları olan evrensel krizler olarak ortaya çıktığı döneme ve sonrasına her zaman damgasını vurmuştur. COVID-19 salgını da dünyanın geleceğine yeni biçim veriyor.