Sayı:42 (2021)
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item DÜZELTME / CORRIGENDUM to: Prof. Dr. Mehmet Yaşar İşcan (1943 Kahramanmaraş - 2019 Florida): Antropoloji’nin Emeritus Profesörü(Ankara Üniversitesi, 2021) Aka, Sema; Other; OtherThis corrigendum is a correction for the original "Aka, P. S. (2021). Prof. Dr. Mehmet Yaşar İşcan (1943 Kahramanmaraş - 2019 Florida): Antropoloji’nin Emeritus Profesörü. Antropoloji, (38), 126-141, DOI: 10.33613/antropolojidergisi.661683" article. The original article was published in December 2019.Item Bronislaw Malinowski’nin Yabanıl Toplumda Suç ve Gelenek isimli kitabının kriminolojik analizi(Ankara Üniversitesi, 2021) Çıtak, Emre; Other; OtherSuç olgusu, pek çok farklı bilim dalının ortak inceleme alanını oluşturmaktadır. Sosyolojiden psikolojiye, kimyadan fiziğe, hukuktan tıpa kadar pek çok disiplin “suç olgusu etrafında” bir analiz halkası oluşturmuştur. Bu çok yönlü yaklaşım; suç olayının, suçlunun ve kurbanın niteliklerinin ortaya çıkarılması ve olgunun anlamlandırılması için oldukça önemlidir. Antropoloji (insanbilim) de bu bağlamda sunduğu altyapı ile suç olgusunun araştırılması için alana ciddi bir katkı sağlamaktadır. İnsanın yaşam serüvenini toplumsal ve kültürel bağlamda ele alan antropoloji, günümüzde suça yönelik çalışmalara ve suçla mücadeleye de ışık tutmaktadır. Çeşitli toplumlarda ve zaman dilimlerinde gözlemlenen gelenekleri, kuralları, kural dışı davranışları, suçları, yaptırımları ve uygulamaları karşılaştırmak kriminoloji alanını besleyen bir kaynak zenginliği ortaya koyabilmektedir.Item A supernumerary tooth in the nose: A case analysis from the Kayalıpınar (Hellenistic-Early Byzantian) population, Sivas, Turkey(Ankara Üniversitesi, 2021) Sarı, İbrahim; Antropoloji; Dil ve Tarih-Coğrafya FakültesiBu çalışma, Sivas İli Kayalıpınar arkeolojik kazılarından açığa çıkarılan 12 yaşındaki bir çocuğa ait burun dişi örneğini rapor etmektedir. Kayalıpınar insanları Hellenistik-Erken Bizans dönemleri arasına tarihlendirilmektedir. Çocuğun antropolojik analizinde, üst çene de mesiodens (inverte) olarak tanımlanan süpernümerer bir diş ile karşılaşılmıştır. Diş amorf bir yapıdadır, diş kökü çok kısadır ve diş tacı burun boşluğuna uzanmaktadır. Dişin bu son özelliği onun süpernümerer bir burun dişi olduğunu kanıtlamaktadır. Bu değerlendirme benzer çalışmalarla paralellik göstermektedir.Item Karbon ve azotun sabit izotoplarının geçmiş beslenme alışkanlıkları ve geçim uygulamalarını yeniden yapılandırmak için kullanımı(Ankara Üniversitesi, 2021) Özdemir, Kameray; Other; OtherTarihi ve arkeolojik topluluklarda beslenme geleneksel olarak etnografik, yazılı kayıtlar, arkeozoolojik ve arkeobotanik kalıntılar ve benzeri kaynaklar kullanılarak yeniden oluşturulmakla birlikte bu veri kaynakları bize yalnızca hangi kaynakların mevcut olduğunu söyleyebilir. Bununla birlikte, sabit izotop analizleri, tüketilen gıdaların geniş kategorilerinin doğrudan bir ölçümünü sağlar. İnsan ve hayvan kemiğinden özütlenen kolajenin sabit karbon ve azot izotop bileşimi, geçmiş insan topluluklarının beslenme alışkanlıklarını, geçim stratejilerindeki değişimi, göçü, ürün ve hayvan yönetimlerindeki değişiklikleri, topluluk içinde zamana, yaşa, cinsiyete veya gömü geleneğine göre beslenme varyasyonunu gözlemlemek ve sütten kesme süreci belirleyebilmek için kullanılır. Türkiye'de, sabit izotopların arkeolojik ve tarihi materyallere uygulanması nispeten geç başlamış ve ilk çalışma 2003 yılında yapılmıştır. Gelecekte, farklı bölgelerden ve zaman periyotlarından daha fazla sayıda ve daha büyük örnek setlerini analiz ederek bilgimizi ve anlayışımızı geliştirebilir ve ilerletebilir, meta veri analizi için daha büyük bir izotop veri seti oluşturabilir ve bireyler, yerleşimler, dönemler ve bölgeler arasında karşılaştırmalı çalışmalar yapabiliriz.Item Antik Anadolu’da nadir bir patoloji: Legg-Calvé-Perthes hastalığı(Ankara Üniversitesi, 2021) Çırak, Asuman; Other; OtherLegg-Calvé-Perthes hastalığı (LCP) 1909 ve 1990 yıllarında Legg, Calvé, Perthes ve Waldenström tarafından bağımsız olarak tanımlanan ve femur başının mantar şeklini almasıyla sonuçlanan patolojidir. Etiyolojisi tam olarak bilinmemekle birlikte genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Çocukluk yıllarında ortaya çıkan bu patoloji bireyin yaşamı boyunca etkili olmakta ve ilerleyen yaşla birlikte porognoz seviyesi artmaktadır. Görülme sıklığı erkek bireylerde daha fazladır. Araştırmacılar, LCP’nin genellikle unilateral görüldüğünü ancak nadiren de olsa bilateral örneklerin de olduğunu belirtmektedir. Çalışmada, Bizans dönemi MTR toplumuna ait ileri erişkin kadın bireyde tespit edilen LCP’nin femur ve asetabulum üzerinde bırakmış olduğu etkiler araştırılmıştır. Bireyin sol femurunda görülen bu patoloji femur başı ve asetabulumda ileri derecede osteofit oluşumlarına neden olmuştur. Femur boynunun kısalması, femur gövdesinin incelmesi, gövde boyun açısının daralması, fovea capitisin yok olması LCP etkisiyle femurda meydana gelen bariz morfolojik değişikliklerdir. Ayrıca coxada asetabulum da ileri derecede etkilenmiş, oldukça daralmış ve femur kendisine yeni bir yüzey oluşturmuştur. Femur ve asetabulumdan alınan osteometrik ölçümler femur ve asetabulumdaki morfolojik değişikliği desteklemektedir. Ancak bireyin ayak bilek kemikleri ile tibia kemikleri LCP’den kaynaklanan duruş ve yürüme bozukluğundan etkilenmemiştir. LCP Antik Dönem toplumlarında oldukça nadir görülmektedir. Bu durum Antik Anadolu toplumları için de geçerlidir. Bu çalışma Antik Anadolu toplumları ile ilgili literatüre katkı sağlaması açısından önemlidir.Item Balatlar Kilisesi’nde ileri düzey biparietal osteodistrofi örneği(Ankara Üniversitesi, 2021) Tarhan, Erhan; Other; OtherBu çalışmada, Karadeniz’in önemli antik kentlerinden birisi olan Sinop’ta Balatlar Kilise popülasyonu içerisinde 2006 yılında tespit edilen ve 18. yüzyıla ait olduğu düşünülen bir kafatası incelenmiştir. Yapılan makroskobik ve tomografik incelemelerde, ileri erişkin bu bireyin 3. derece bilateral osteodistrofiye sahip olduğu anlaşılmıştır. Simetrik biçimde parietalin her iki yanında yer alan bu lezyon, özellikle sağ parietalde yer yer kemik dokuyu tamamen ortadan kaldırmıştır. Bu durumun, bireyde ciddi hayati bir tehlike oluşturduğu düşünülmektedir. Bilateral osteodistrofinin etiyolojisi net olmamakla birlikte yaşlılığa bağlı etkenlerin önemli rol oynadığı belirtilmektedir. Bilateral osteodistrofinin bu bireyde gözlemlenmesinin nedeninin ise yaşa bağlı gelişen osteoporoz olduğu düşünülmektedir. Antropolojik çalışmalarda oldukça az rastlanan bu patolojinin Anadolu’daki nadir örneklerden biri olması ve paleopatoloji literatürüne katkı sağlaması açısından önemi büyüktür.Item Antik Anadolu’da nadir bir patoloji: Legg-Calvé-Perthes hastalığı(Ankara Üniversitesi, 2021) Çırak, Asuman; Other; OtherLegg-Calvé-Perthes hastalığı (LCP) 1909 ve 1990 yıllarında Legg, Calvé, Perthes ve Waldenström tarafından bağımsız olarak tanımlanan ve femur başının mantar şeklini almasıyla sonuçlanan patolojidir. Etiyolojisi tam olarak bilinmemekle birlikte genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Çocukluk yıllarında ortaya çıkan bu patoloji bireyin yaşamı boyunca etkili olmakta ve ilerleyen yaşla birlikte porognoz seviyesi artmaktadır. Görülme sıklığı erkek bireylerde daha fazladır. Araştırmacılar, LCP’nin genellikle unilateral görüldüğünü ancak nadiren de olsa bilateral örneklerin de olduğunu belirtmektedir. Çalışmada, Bizans dönemi MTR toplumuna ait ileri erişkin kadın bireyde tespit edilen LCP’nin femur ve asetabulum üzerinde bırakmış olduğu etkiler araştırılmıştır. Bireyin sol femurunda görülen bu patoloji femur başı ve asetabulumda ileri derecede osteofit oluşumlarına neden olmuştur. Femur boynunun kısalması, femur gövdesinin incelmesi, gövde boyun açısının daralması, fovea capitisin yok olması LCP etkisiyle femurda meydana gelen bariz morfolojik değişikliklerdir. Ayrıca coxada asetabulum da ileri derecede etkilenmiş, oldukça daralmış ve femur kendisine yeni bir yüzey oluşturmuştur. Femur ve asetabulumdan alınan osteometrik ölçümler femur ve asetabulumdaki morfolojik değişikliği desteklemektedir. Ancak bireyin ayak bilek kemikleri ile tibia kemikleri LCP’den kaynaklanan duruş ve yürüme bozukluğundan etkilenmemiştir. LCP Antik Dönem toplumlarında oldukça nadir görülmektedir. Bu durum Antik Anadolu toplumları için de geçerlidir. Bu çalışma Antik Anadolu toplumları ile ilgili literatüre katkı sağlaması açısından önemlidir.Item Kadınlarda kalsiyum ve kalsiyum emilimine yardımcı olan diğer besin öğeleri tüketiminin değerlendirilmesi(Ankara Üniversitesi, 2021) Simzari, Wida; Other; OtherBeslenme durumu bireyin besin öğelerine olan fizyolojik gereksiniminin karşılanma düzeyini yansıtır. Besin öğelerinden olan kalsiyumun yeterli alımı tüm yaş gruplarındaki bireyler için önemlidir. Bununla birlikte kadınların fizyolojik yapıları gereği bu besin öğesini yeterli seviyede almaları daha fazla önem taşımaktadır. Kesitsel yöntem izlenerek yapılan bu çalışma İran’ın Erdebil ilinde yaşayan 18-30 yaş arasındaki 400 kadın üzerinde yürütülmüştür. Katılımcıların sosyo-ekonomik durumlarını ve beslenme alışkanlıklarını içeren veriler anket formu uygulanarak toplanmıştır. Besin tüketim durumunun saptanmasında “24 saat besin tüketimi yöntemi” kullanılmıştır. Tüketilen günlük enerji ve besin öğeleri, diyetle önerilen günlük alım (DRI) miktarlarına göre değerlendirilmiştir. Elde edilen verilerin istatistiki analizinde SPSS 16.0 programı kullanılmıştır. Kentte yaşayan kadınların günlük aldıkları enerji ve protein miktarları kırsalda yaşayanlardan daha yüksek ve aralarındaki fark da istatistiki olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,001), (p<0,05). Kentte ve kırsalda ortalama protein alımı DRI değerinin (46 g/gün) üzerinde bulunmuştur. Öte yandan kadınların enerji, magnezyum, çinko, kalsiyum alımları ise DRI değerinin altında saptanmıştır. Kentte ve kırsalda yaşayan kadınların kalsiyum alımları yönünden aralarındaki farklılık (p<0,001) ile lise mezunu kadınların ortalama kalsiyum alımları yönünden aralarındaki farklılık istatistiki olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,001). Sonuç olarak bu çalışma hem kentte hem de kırsalda yaşayan kadınların kalsiyum alım miktarlarının önerilen değerlerden daha düşük olduğunu göstermektedir. Ek olarak kırsalda yaşayan kadınlar kentte yaşayan kadınlara göre daha düşük miktarda kalsiyum alım değerine sahiptir ve bu fark anlamlıdır.Item Georgian immigrant women in Turkey: Ankara case(Ankara Üniversitesi, 2021) Dündar, Betül Kocaoğlu; Other; OtherThis study addresses post-socialist Georgian immigrant women’s lives and experiences as immigrants in Turkey. After the collapse of the Soviet Union, many post-Soviet countries had serious threats in terms of economic development and political stability. These countries had to face with high unemployment and privatization because of these problems and also Georgia has been influenced due to these problems. In this way, especially, women of Georgia who try to find better ways for their economic conditions had to leave their homes, families and become a hero for their countries. Georgian female migrants have endured at least two enormous politico-economic changes in their lives: first, the transition from Soviet Georgia to a post-socialist, free market economy; second, the transition from Georgia to Turkey. Georgian women started to migrate since the 1990s to Turkey and Turkey has been a popular destination country for Georgian immigrant women. The reasons are the geographical closeness and flexible visa regime between Georgia and Turkey. The aim of this study is to listen to the personal experiences of immigrant women themselves, understand their working conditions and social life experiences in Turkey.Item Evin tadı: Erzincan’dan İstanbul’a göç(Ankara Üniversitesi, 2021) Durukan, Arzu; Other; OtherHafıza çalışmalarına yemeği eklemek, insanın yemeğindeki tarihsel bilgileri açığa çıkarmak gıda hafızası çalışmalarının temelini oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, göç sonrasında yemek alışkanlıklarının durumunu anlamak, gıda hafızasını ve kültürel hafızayı inceleyebilmektir. Bu amaçla Erzincan’ın dağ köylerinden İstanbul’a göç etmiş 58-83 yaşları arasında 4 kadın ve 4 erkek toplam 8 kişi ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Benzerlikleri, farklılıkları ve ortak noktaları anlayabilmek için katılımcılara Erzincan’daki yaşamları, hatıraları ve yemek alışkanlıkları ile İstanbul’daki yaşamları ve yemek alışkanlıklarıyla ilgili sorular sorulmuştur. Alınan ses kayıtlardan çıkarılan kodlar beş kategoride toplanmış ve bu verilerin değerlendirmesi ve analizleri yapılmıştır. Sonuçta, farklı katılımcıların en yakın 14, en uzak 40 yıl önce yaptıkları göç sonrasında hafızalarında kökenlerine ait bilgilerin ve Erzincan’daki yaşama dair hikayelerinin yemeklerle bağlantılı olduğu, tamamının verdiği ortak bilgilerden de bir kültürel hafızanın varlığı görülmüştür.Item Menstrüasyon ve tabu(Ankara Üniversitesi, 2021) Vargün, Berivan; Other; OtherKadınların günlük yaşam aktivitelerini ve pratiklerini derinden etkileyen konulardan biri menstrüasyondur. Menstrüasyon hem biyolojik hem de sosyal etkileri olan ve özellikle geleneksel uygulamaların sergilendiği toplumlarda kültürel şartlanma ve değerler çerçevesinde yaşanılan bir süreçtir. Menstrüasyon kadınların yaşamını etkileyen önemli bir konu olmakla birlikte, kimi kültürlerde sadece kadını ilgilendiren bir konu değil, aynı zamanda kültürel örgütlenme içinde ifade edilen, kaçınma, sakınma ve mahcubiyet rolleri ile çerçevelenen ve bu rollere göre davranışların geliştirildiği de bir konudur. Bu makalede Menstrüasyon dönemine ilişkin tabu olarak yorumlayabileceğimiz sakınma, kaçınma, koruma ve korunmaya yönelik uygulamalar değerlendirilmektedir. Bu uygulamalara ilişkin örnekler, görüşme yaptığımız kişiler tarafından aktarılmıştır. Alan araştırmasına dayalı çalışmamız, 2016 yılında Şanlıurfa’nın Bozova, Eyyübiye ve Harran ilçelerinde, yaşları 18-73 arasında değişmekte olan 68 kadınla gerçekleştirilmiştir.