Fransız işgali sonrasında osmanlı ülkesine sığınan cezayir muhacirleri (Anadolu ve Suriye bölgeleri)
No Thumbnail Available
Date
2021
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Abstract
Cezayir göçü olgusu dünyanın eski dönemlerden itibaren tanık olduğu en önemli konulardan biri sayılmaktadır. XIX .yüzyılın başından beri işgallere ve sömürgeciliğe paralel olarak önemli göçler gerçekleşmiştir. Osmanlı Devleti ilgili göçlere ev sahipliği yapan en büyük ve belirgin alanlardan biridir, Osmanlı sathında yaşanan hareketlerde çıkış noktası kaybedilen Osmanlı toprakları, varış adresi ise diğer Osmanlı illeridir. Bu bağlamda Cezayir yitirilen Osmanlı yurdu içinde önemli bir konumda olmuş, bölge halkı çeşitli nedenlerle vatandan ayrılarak Osmanlı Devletin diğer parçalarına gitmeye mecbur hissetmiştir. Cezayirliler, Fransızlar tarafından ortaya konan çeşitli katı tutumlarla karşılaşmışlardır. Ancak katı tavırlar ve sert politikalar, yasal ve yasal olmayan gizli yollarla göç eden Cezayirlilerin çoğunu yıldırmamış, göç hareketini engellememiştir. Öte yandan Osmanlı Devleti vaizler ve temsilciler yollama, Arapça gazete ve dergilerin Cezayir'e sokulması benzeri birtakım kanallarla resmi propaganda çerçevesinde hicreti desteklemiş ve teşvik etmiştir. Bu çerçevede tarikatlar ve İslam birliği düşüncesi geniş ölçekte ve aktif bir şekilde kullanılmıştır. Osmanlı Devleti ve Batılı devletlerin temsilcilikleri, bilhassa Fransız Konsoloslukları arasındaki çatışmanın doğası, Cezayirlilerin birlik ve bütünlüğünü, Osmanlı vatandaşı olup olmaması durumunu etkilemiştir. Gerek Osmanlılar gerekse Avrupalılar değişik imtiyazlar vererek muhacirleri yanına çekmeye çalışmıştır. Bu rekabet, Cezayirlilerin iki gruba ayrılmasına yol açmıştır. Bir kısım, Osmanlı yanlısı olurken diğer grup Fransız taraftarı olmuştur. Osmanlı ve Fransız makamları arasında göçmenlere dair problemlerin çözülmesi için imzalanan antlaşmalara ve uzlaşıların kayda değer bir yararı olmamıştır. İhtilaflar, Osmanlı Devleti'nin yıkılmasına ve bölgenin haritasının yeniden belirlenmesine dek sürmüştür. Cezayirli muhacirler Osmanlı toplumuna uyum sağlamıştır. Göçmenlerin durumları Osmanlı Devleti'nin genel koşulları ile bağlantılı bir şekilde değişip dönüşmüştür. Yeni coğrafyalarında farklı sorunlarla karşılaşan Cezayirliler, anavatanlarına dönük birtakım tutumlar benimsemiş,Osmanlı devlet ve cemiyetine çeşitli katkılar sunmuştur.
Description
Keywords
Cezayir muhacirleri, Osmanlı ülkeleri, Fransız işgali