Avrupa Birliği’nde kimlik sorunu
No Thumbnail Available
Files
Date
2004
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Abstract
Tezin amacı, Avrupa Birliği çatısı altında ortak bir kimlik oluşturulması konusundaki söylemleri ve uygulamaları incelemektir. Konunun geniş ve kapsamlı olması sebebiyle çalışmada sosyoloji, sosyal antropoloji, siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler gibi farklı disiplinlerden faydalanılmakla birlikte, ağırlık esas itibariyle siyaset bilimi ve uluslararası ilişkilere verilmiştir. AB çatısı altında oluşturulmaya çalışılan Avrupalı ortak bir kimlikle ilgili olarak kuramsal alanda ve uygulamada çeşitli çalışmalar bulunmaktadır. Kuramsal alandaki çalışmalarda söz konusu kimliğin unsurları olarak Yahudi – Hıristiyan gelenek, antik – pagan gelenek, Romalı gelenek gibi kültürel olanlarının yanında demokrasi, insan hakları, temel hak ve özgürlükler, hukukun üstünlüğü gibi siyasal kültürün öğeleri yer almaktadır. Bazı düşünürler kültürel unsurlara ağırlık verirken, diğerleri siyasal kültür ile ilgili öğelere vurgu yapmaktadır. Uygulamada ise bütün bu unsurları kapsayan çok yönlü çalışmalar görülmektedir. Başta Komisyon olmak üzere AB kurumları tarafından yapılan söylemlerde ve yürütülen çalışmalarda, ulusal kimlik ve ulus-devlet modelinin yöntem ve imgelerinden faydalanılarak, ulusal kimlikleri ortadan kaldırmayan fakat bunların üzerinde ortak bir kimlik oluşturulmak istendiği görülmektedir. Bu bağlamda ortak bir bayrak, marş, para birimi, anayasa, vatandaşlık gibi olguların oluşturulmasının yanı sıra ortak tarihi mirasın ve kültürel değerlerin geliştirilmesi ve korunması gibi çalışmalar yapılmaktadır. Bölüm I’de genel olarak kimliğin anlamı, unsurları, özellikleri ve oluşumunun yanında etnik ve ulusal kimlik gibi siyasal/kültürel kimlikler, özcü yaklaşım (essentialism) ve yapılanmacı yaklaşım (constructivism) çerçevesinde ele alınmıştır. Bölüm II’de tarihsel süreç içerisinde Avrupa ve Avrupalılık düşüncesinin gelişimi üç alt bölüm halinde incelenmiştir: a) ulus-devlet öncesi dönem, b) ulus-devletin ortaya çıkışından sonraki dönem ve c) II. Dünya Savaşı sonrası dönem. Bölüm III’te günümüz AB çerçevesinde yürütülen kuramsal tartışmalar ile uygulamadaki çalışmalar ele alınmıştır. Kuramsal çalışmalarda, öncelikle ulus-üstü bir yapılanma konusundaki yaklaşımlar (etnik ulusçuluk, post-ulusçuluk, pan-ulusçuluk ve bağlı bütünleşme) incelenmiş, ardından Avrupalı ortak kimliğin kültürel unsurları ile siyasal kültür unsurları konusundaki yaklaşımlara yer verilmiştir. Ardından AB kurumsal yapısı içerisinde yürütülen çalışmalar ve bunların eksik kalan yönleri ve karşılaşılan zorluklar ortaya konulmuştur. Anahtar kelimeler: Kimlik, çokkültürlülük, özcü – yapılanmacı yaklaşımlar, AB vatandaşlığı, yerellik.