İnsanın filetik evriminde kol/bacak iskeletinin oransal ilişkisi: Aslantepe, Ilıpınar ve Iasos toplumlarının analizi
| dc.contributor.advisor | Ersoy, Ayhan | |
| dc.contributor.author | Mermer Alpagut, Asuman | |
| dc.contributor.department | Paleoantropoloji | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2022-03-23T12:25:20Z | |
| dc.date.available | 2022-03-23T12:25:20Z | |
| dc.date.issued | 2008 | |
| dc.description.abstract | In this thesis which both theoretical and practical (applied) methods were used, first of all, proportional relation of extremity length of Hominidea in the philogenetic evolution is discussed, then a biometrical study is implemented on skeletal material from late Roman-early Byzantine Arslantepe, Ilıpınar (Byzantine) and Iasos (Byzantine) which are the archaeological samples of HomoSsapiens sapiens from Anatolia.The relative proportion of the extremities had undergone many important changes in the process of hominisation (becoming human). Through the anatomical changes started with bipedalism, which freed hands from walking, the relationship between the skeleton of the upper and lower extremity and the development of the volume of the brain gradually caused to the bio-cultural evolution of human.The morphometric changes in the skeletal structure, which humans developed against the environmental conditions during the evolutionary process, are clearly seen in the measurements of the upper and lower limb bones and relative proportions of these bones.The relative proportions of the extremities of the modern humans are widely varied depending on the life-styles, environmental and genetic factors. From this point of view, the relative proportions of the extremities from late Roman and early Byzantine populations from different parts of Anatolia are studied in this thesis.The proportional relationships of upper and lower limb bones are analyzed biometrically by five different measurements which are taken from the extremities of 99 skeletons and 5 indexes calculated from these measurements. The SPSS analysis are performed in order to determine whether the brachial, crural and intermembral indexes, which display the proportional relationship of these bones, show any significant differences depending on a) to sex and b) to regions.As a result of this study, the measurements and indexes of male samples of Aslantepe, Ilıpınar and Iasos populations, which not necessarily show any significant differences statistically, gave relatively higher figures compared to the female samples of the same populations.The comparison of these populations upon regions, again not necessarily show any significant differences statistically, but it has been found that the mean averages of indexes calculated for Ilıpınar (Marmara Region) and Iasos (Aegean Region) are very similar, while Aslantepe (Southeastern Anatolia) has different values (lower mean average indexes) compared to these populations.The scientific results, which will be attained by the increase of the quantity of morphometrical analysis on the ancient Anatolian populations, will enhance our knowledge about evolutionary relationships of human with his close and distant relatives in the evolutionary tree. | tr_TR |
| dc.description.ozet | Kuramsal ve uygulamalı olarak gerçekleştirilen bu tez çalışmasında; öncelikle insan üst - ailesinin (Hominidea) filogenetik evriminde kol/bacak iskeleti uzunluğunun oransal ilişkisi ele alınarak, ardından Homo Sapiens sapiens'in arkeolojik dönemlerin iskelet örneklerinden; Anadolu'nun Aslantepe (Geç Roma-Erken Bizans), Ilıpınar (Bizans) ve Iasos (Bizans) Dönemlerinde yaşamış eski toplumlarının kol/bacak iskeletleri üzerinde biyometrik bir çalışma yapılmıştır.Hominizasyon (insanlaşma) sürecinde kol ve bacak iskeletli uzunluğunun oransal ilişkisi önemli değişimler geçirmiştir. İnsanın iki ayak üzerinde dik yürümesiyle başlayan bir dizi anatomik değişimle birlikte, yürüme görevinden muaf kalan el iskeletinin işlevi ile beyin kapasitesinin gelişimi arasındaki sıkı ilişki, sonuçta insanın biyo-kültürel açıdan evrimleşmesine neden olmuştur.Evrimsel süreçte, göçlerle yeryüzünün değişik coğrafik kuşaklarına yayılan insanoğlunun, yaşadığı doğal çevre şartlarına karşı iskelet yapısında geliştirdiği bir dizi morfo-metrik değişimler, kol/bacak kemiklerinin uzunluklarında ve bu kemiklerin birbirleriyle olan oransal ilişkilerinde de görülmüştür.Günümüz insanında kol ve bacak iskeleti uzunluğunun oransal ilişkisi; yaşam biçimine, çevresel ve kalıtsal faktörlere göre çeşitlilik göstermektedir. Bu bağlamda ele alınan bu tez çalışması, Anadolu'nun Geç Roma ve Erken Bizans Dönemlerinde farklı bölgelerde yaşamış Arslantepe, Ilıpınar ve Iasos eski toplumlarının, kol/bacak iskeletlerinin oransal ilişkileri üzerinde gerçekleştirilmiştir.Bu tez çalışmasında 99 iskeletin kol ve bacak kemikleri üzerinden alınan 5 ölçüm ve bu ölçümlerden hesaplanan 5 endis ile kol ve bacak iskeleti uzunluğunun oransal ilişkisi biyometrik olarak incelenmiştir. Oransal ilişkiyi ortaya koyan Brachial, Crural ve Intermembral Endislerin a)cinsiyete ve b)bölgelere göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini saptamak için de SPSS analizleri yapılmıştır.Çalışmada elde edilen veriler ışığında Aslantepe, Ilıpınar ve Iasos toplumlarında erkek bireylerin ölçüm ve endis ortalama değerleri dişi bireylerden istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar ortaya koymasa da göreli olarak daha yüksek çıkmıştır.Bu toplumlar bölgesel olarak karşılaştırıldığında ise yine istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar ortaya koymasa da Ilıpınar (Marmara Bölgesi) ve Iasos (Ege Bölgesi) endis ortalamalarının birbirine yakın olduğu, Aslantepe'nin (Güneydoğu Anadolu Bölgesi) ise endis ortalamalarının bu toplumlardan farklı (düşük değerler) olduğu saptanmıştır.Anadolu'da yaşamış eski toplumlarının iskelet kalıntıları üzerinde yapılan morfo-metrik analizlerin sayısal olarak artması ile bilimsel açıdan ulaşılacak veriler, insan ailesinin uzak ve yakın geçmişteki evrimsel ağacına ait bilgilerimizi arttıracaktır. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/77833 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Antropoloji | tr_TR |
| dc.title | İnsanın filetik evriminde kol/bacak iskeletinin oransal ilişkisi: Aslantepe, Ilıpınar ve Iasos toplumlarının analizi | tr_TR |
| dc.title.alternative | The relationship of limb proportions in human phylogenetic evulation: The analysis of Aslantepe, Ilıpınar and Iasos populations | tr_TR |
| dc.type | masterThesis | tr_TR |